Fa qualques setmanas avèm commemorat lo 799n anniversari de la batalha de Murèth. L’an que ven, doncas, celebrarem l’800n anniversari d’una batalha que marquèt per totjorn lo destin d’Occitània e dels sieus ligams amb Catalonha.
 
Sens oblidar los autres territòris occitans, someses en d’autres moments de l’istòria, en 1213 lo sòmi d’un grand espaci politic e cultural occitanocatalan se desfaguèt e lo país de la lenga d’òc passèt en mans de França. L’an 2013 serà, doncas, una bona escasença per soscar a l’entorn del resultat de la desfacha militara e sul besonh de cercar de camins per superar aquela catastròfa istorica e nacionala.
 
A l’ora d’ara, a Murèth, i a una petita encencha commemorativa de la batalha. A un quilomètre del centre vila i a dos monuments. Lo primièr es un obelisc levat per la vila de Murèth e lo Felibritge en 1884. Al costat i a una petita estela d’inspiracion gotica plaçada en 1913 per un grop occitanista. Malgrat lo meriti e l’interès dels dos monuments, son plaçats dins un giratòri al mièg de l’estrada D12, sens cap d’indicacion ni cap de panèl ont s’explique la batalha, las siás originas ni las siás consequéncias. Vertat es, qu’ambedós monuments an de pichons tèxtes, mas amb lo temps son venguts dificilament comprensibles e cap de restauracion es pas facha.
 
Es per aquò que cal, abans tot, una accion que dignifique l’endrech commemoratiu amb mai d’informacions e mai de senhalizacions, e la restauracion dels dos monuments. Un país qu’a pas de memòria es un país qu’a pas cap de futur: e la memòria se manten quand los endreches istorics recebon un tractament digne. Cal, doncas, una accion decidida e energica per que, quand arribarà setembre de 2013 e commemorem l’800n anniversari de la desfacha de Murèth, l’endrech siá mai digne, pedagogic e emotiu.
 
Totas las administracions implicadas devon far un esfòrç e las fòrças vivas de l’occitanisme tanben. Jornalet farà tanplan tot çò que poirà per qu’aquel desir venga realitat.